Fornuft og erfarenhed

Frå 1736 av måtte alle embetsmenn innanfor rettssystemet i Danmark-Noreg ha juridisk eksamen. Talet på jusstudentar ved det juridiske fakultetet i København og talet på juristar innanfor det norske rettsvesenet vart raskt høgare. Og mengda dansk–norsk juridisk litteratur auka kraftig frå midten av 1700-talet, samstundes som juridisk metode vart eit eige tema innanfor rettsvitskapen. I «Fornuft og Erfarenhed» er tema kva følgjer det fekk for lovgjeving, juridisk litteratur og rettspraksis at stadig fleire embetsmenn innanfor rettssystemet hadde studert jus og hadde kunnskap om juridisk metode. Heile rettsvitskapen, frå fakultet til sentraladministrasjonen og vidare til lokale domstolar i Noreg, endra karakter. Eit viktig aspekt ved endringane var at rettsstatsverdiar som det forutbereknelege, likskap for retten og intersubjektivitet no kunne realiserast. Jørn Øyrehagen Sunde er professor ved Det juridiske fakultet ved Universitetet i Bergen, og har mellom anna publisert Speculum legale – rettsspegelen og Den juridiske komedien.